Jesteśmy z żoną ponad 5 lat po ślubie. Wkrótce po tym uroczystym wydarzeniu żona zdecydowała, że nie ma co trzymać w szafie sukni ślubnej i postanowiła ją sprzedać. No ale najpierw trzeba było oddać ją do prania, potem porobić sensowne zdjęcia, potem w wolnej chwili wystawić. To nie jest chwila moment! Trochę to trwało. Ale w końcu – może na skutek odpowiedniego ułożenia planet – przedwczoraj wystawiliśmy ją na OLX! Do oferty dodaliśmy numer telefonu żony, bo w razie pytań pewnie odpowie lepiej niż ja. Wystawiliśmy, ogłoszenie opublikowane i… dwie minuty później przychodzi sms: „Potwierdzenie sprzedaży przedmiotu: <krótki link>”. Szybko poszło!
Niejedna osoba, uradowana, że wszystko przebiegło tak sprawnie, kliknęłaby pewnie w ten link. My na szczęście tego nie zrobiliśmy. Bo sęk w tym, że ta i wiele podobnych wiadomości to tzw. phishing – model oszustwa internetowego, w którym oszust podszywa się pod znaną platformę internetową albo instytucję i przy pomocy fałszywej strony internetowej, która przypomina oryginał, wykrada dane do logowania – najczęściej do kont bankowych. W tym typie ataku nie ma żadnego szkodliwego oprogramowania, wirusów i tym podobnych.
To zwyczajna socjotechnika.
Niestety bardzo skuteczna – różnych pomysłów na takie oszustwo jest mnóstwo! Dostaliście kiedyś sms od „dostawcy prądu”, że JUTRO odłączy wam prąd, jeśli szybko nie dopłacicie zaległych 4 zł? A może wiadomość, że musicie pilnie dopłacić 2 zł do paczki kurierskiej? Może wiadomość na facebooku „Ej, to Ty jesteś na tym zdjęciu? <link>”?
Tylko w 2021 r. firma Kaspersky – dostawca usług w dziedzinie bezpieczeństwa sieciowego – wykryła ponad 460 niepowtarzalnych sposobów na oszustwo phishingowe i zablokowała ponad milion fałszywych stron kradnących dane. Nie milion razy – milion stron. W Polsce w ubiegłym roku 64% zgłoszonych incydentów sieciowych dotyczyło właśnie phishingu.
A phishing to tylko pierwsza pozycja z listy zagrożeń, z którymi każdego dnia młody internauta spotyka się w cyberprzestrzeni. Youtubowy live stream Sylwestra Wardęgi ujawniający nadużycia polskich youtuberów wobec ich małoletnich fanek oglądało na żywo ponad 400 tysięcy osób, co stanowi polski rekord wszechczasów. Z perspektywy nauczyciela mogę zapewnić, że mało co porusza młodzież tak, jak ten temat – po pierwsze dlatego, że dotyczy ich idoli, po drugie dlatego, że trudno jest być nastolatką i nie dostać chociaż raz wiadomości, która „w realu” od razu zostałaby uznane za molestowanie seksualne. W sieci warto mieć oczy szeroko otwarte i głowę na karku, ale przede wszystkim wypadałoby wiedzieć, jak czerpać z dobrodziejstw internetu, jednocześnie dbając o własne (i nie tylko!) bezpieczeństwo.
Tego członków ZHP ma nauczyć Surf Smart 2.0 – program przygotowany przez WAGGGS i przeprowadzany na całym świecie dzięki wsparciu firmy Norton LifeLock.
Surf Smart to obszerna propozycja programowa oferująca dużo bardzo fajnych patentów, jak w sposób aktywny i zgodny z metodą harcerską przybliżyć zagadnienia bezpieczeństwa w sieci wszystkim – od zucha do wędrownika. To aż 140 stron skautowych inspiracji!
Plakietkę Surf Smart 2.0 otrzymają członkowie tych drużyn, które wykonają po co najmniej jednym zadaniu z pięciu obszarów zawartych w propozycji oraz zrealizują wyzwanie #BądźZmianąOnline. Realizacja zadań służy zdobyciu przez członków gromady lub drużyny wiedzy o wybranych zagadnieniach w praktyczny i angażujący sposób. #BądźZmianąOnline to z kolei wyzwanie polegające na przeprowadzeniu własnego przedsięwzięcia i wywarciu pozytywnego wpływu na otoczenie – w tym wypadku także to wirtualne!
Na realizację propozycji drużyny będą miały cały rok 2024. Przetłumaczone na język polski materiały oraz szczegółowe informacje, gdzie i jak przesyłać raport, i wiele więcej, znajdziecie już niebawem w intranecie ZHP. Trwa jesień zjazdowa i w wielu hufcach dochodzi obecnie do zmian personalnych. Czekamy do grudnia, gdy zjazdy się skończą i wiadomo będzie, kto w hufcach pełni jakie funkcje, i już niedługo ruszą szkolenia prowadzone w chorągwiach przez ambasadorki Surf Smart 2.0 dla członków komend hufców odpowiedzialnych za program. Skądinąd wiem, że niektóre chorągwie wstępnie umówiły się już na terminy, więc dla nowych komend atrakcji programowych nie zabraknie!
Informacje o programie Surf Smart 2.0 możecie śledzić tu: https://gkzhp.sharepoint.com/SitePages/Surf-Smart-–-program-edukacyjny-WAGGGS(1).aspx