W ostatnim czasie do Rady Naczelnej ZHP wpłynęło kilka wniosków o zwolnienie ze składek członkowskich. W uzasadnieniu przekazywanych wniosków komendy hufców najczęściej powoływały się na trudną sytuację rodziców i instruktorów, duży spadek liczebny lub zaprzestanie działalności w związku z pandemią. W swych wnioskach komendy prosiły o zwolnienia z całości bądź tylko z części składki należnej hufcowi oraz podstawowym jednostkom organizacyjnym. Wypada wspomnieć, iż pomimo różnych opinii rad chorągwi i Głównej Kwatery ZHP dotychczas żaden z wniosków o ulgę nie znalazł akceptacji u ponad połowy członków RN ZHP, a mówiąc wprost, żaden wniosek nie został zaakceptowany. Pytanie DLACZEGO?
Oczywiście trudno wypowiadać się za każdego członka rady, wszak Rada Naczelna ZHP to władza kolegialna i kolegialnie podejmuje decyzje. Powody takich decyzji mogły być nieco inne. Jednak jednoznacznie można stwierdzić, iż podnoszone argumenty nie przekonały większości rady.
Członkowie Rady Naczelnej reprezentują wszystkie chorągwie ZHP, pełnimy w organizacji różne funkcje, od drużynowych poprzez członków różnych zespołów instruktorskich na każdym poziomie organizacji, po bycie komendantami hufców. Z pewnością nie jest to więc grupa instruktorów oderwana od realnej harcerskiej rzeczywistości. Zapewne właśnie dlatego dyskusje poprzedzające głosowania nad wnioskami o ulgi bywały burzliwe. Wynik jednak zawsze był taki sam. W takim stanie rzeczy rodzi się pytanie, po co te ulgi i zwolnienia, skoro wnioski rozpatrywane są negatywnie, jakie warunki należy spełnić, aby je uzyskać? Odpowiedzi są dwie.
Po pierwsze, niebawem (do 30 listopada) Rada Naczelna ZHP podejmie decyzje w sprawie składek na rok 2021. Warto w tym miejscu zachęcić do śledzenia strony dokumenty.zhp.pl, gdyż od podjęcia decyzji przez Radę Naczelną komendy hufców będą miały tylko 14 dni na złożenie do właściwej rady chorągwi wniosku o ulgę w części chorągwianej składki przypadającej podstawowej jednostce organizacyjnej i hufcowi. Warunkiem udzielenia ulgi jest wskazanie w uzasadnieniu wniosku innych źródeł finansowania działalności hufca i podległych mu PJO, zastępujących tę część chorągwianej składki, której dotyczy ulga. Udzielenie ulgi nie skutkuje odebraniem środków na działalność PJO. Oznacza to, iż pomimo ulgi PJO powinna otrzymywać z hufca co kwartał takie środki na działalność, jakie by otrzymała przy opłacaniu pełnej składki. Uchwała rady chorągwi w tym zakresie podejmowana jest do 31 grudnia roku poprzedzającego rok obowiązywania składki.
Jeśli rzeczywiście w chorągwi jest hufiec czy hufce, które z różnych przyczyn potrzebują wsparcia w takiej formie, należy im to umożliwić i udzielić takiego zwolnienia. Właśnie z tej formy pomocy powinny przede wszystkim korzystać hufce w przypadku przejściowych trudności finansowych.
Jeśli zaś chodzi o ulgi udzielane przez Radę Naczelną, to trzeba przypomnieć i podkreślić, że ubiegać się o nie można w sytuacji nadzwyczajnej – nagłej, kryzysowej. RN ZHP w uchwale nr 51/XL z dnia 10 maja 2020 r. w sprawie podstawowej składki członkowskiej ZHP wskazała, jakie przesłanki powinny być spełnione, aby taką ulgę otrzymać. Wydaje się, że tu właśnie szukać należy przyczyny nieudzielania ulg na podstawie dotychczas złożonych do RN ZHP wniosków. Pkt 16 powyższej uchwały wprost wymienia, jakie warunki należy spełnić, aby ulgę uzyskać. Jako przewodniczący komisji RN ZHP ds. zarządzania organizacją mogę powiedzieć, iż największą trudność przy przygotowywaniu wniosków sprawiało dotychczas wnioskodawcom określenie oceny skutków finansowych oraz wskazanie źródeł finansowania.
W dyskusji o finansach do każdego z nas najbardziej przemawiają liczby i mnie osobiście tego w dotychczasowych wnioskach najbardziej brakowało. Jeśli mogę pokusić się o wskazówkę, to ja jako komendant hufca przekazałbym Radzie Naczelnej obiektywne dane liczbowe, uwzględniając we wniosku następujące kwestie:
a) opisanie stanu liczebnego hufca – minimum trzy kwartały wstecz wraz z prognozą na kolejne dwa kwartały,
b) przedstawienie obecnej sytuacji finansowej – wskazanie wysokości posiadanych środków finansowych, stałych przychodów i kosztów, przewidywanych przychodów i wydatków oraz innych zobowiązań i należności,
c) omówienie innych obiektywnych okoliczności mogących mieć wpływ na pozytywne rozpatrzenie wniosku.
Na koniec wspomnę jeszcze o jednym argumencie, który pojawiał się w uzasadnieniu kilku wniosków a dotyczy kwestii nieopłacania składek z uwagi na to, że podczas epidemii nie odbywają się zbiórki. Należy pamiętać, że składka członkowska nie jest opłatą za zajęcia, tylko zgodnie z ustawą o stowarzyszeniach potwierdzeniem przynależności do danego stowarzyszenia. Podnoszenie takiego argumentu z pewnością nie będzie sprzyjało podjęciu przez radę pozytywnych decyzji w sprawie ulg, byłoby bowiem sprzeczne z duchem i literą obowiązującego nas wszystkich prawa.
