Niedawno przeczytałem w mediach kilka tekstów o pokoleniu Z na rynku pracy. Tradycyjnie: „Zetki budzą postrach wśród pracodawców”, „Zetki nie chcą poświęcać się dla pracy”, „Są za mało zaangażowani w pracę, a do tego przewrażliwieni”. I tak dalej…
Można byłoby stwierdzić, że to nic nowego, ponieważ to wpisuje się w odwieczną ocenę młodszych pokoleń zawartą w stwierdzeniu „ech, tak, dzisiejsza młodzież”, a jednak teraz jest inaczej. Pewnie za sprawą pomysłu wyodrębnienia, nazwania i opisania pokoleń, w tym pokolenia Z. Wprawdzie ten konstrukt teoretyczny, opis pewnych modeli idealnych szybko zaczął żyć własnym życiem, głównie w publicystyce i popnauce, ale faktem jest, że najmłodsze pokolenia (millenialsi, zetki i pokolenie alpha) są przedmiotem bardzo wielu analiz. Czasem miałkich i utrwalających stereotypy, a czasem dość wiarygodnych.
Do tych ostatnich zaliczyłbym Raport „Gen Z o sobie i otaczającym ich świecie. Jakie są polskie Zetki?”, będący podsumowaniem projektu zrealizowanego przez studentów Uniwersytetu SWPS, w którym wzięło udział ponad 2500 zetek (a więc osób urodzonych – według różnych definicji – w latach 1995/1997–2010/2012). Dowiemy się z niego, jak ważny jest dla tego pokolenia rozwój osobisty, posiadanie dzieci, rozrywka, jak wygląda ich duchowość, jak patrzą w przyszłość, co myślą o zdrowiu psychicznych. Nie będę tego referował, ale to ciekawe opracowanie i z pewnością warto do niego zajrzeć (link na dole).
Dlaczego o tym piszę? Ponieważ ostatnio prowadziłem wiele rozmów z instruktorami pełniącymi ważne funkcje na różnych szczeblach organizacji i dostrzegłem skrajnie różne postawy wobec naszej najmłodszej kadry. Najczęściej, niestety, napotkałem myślenie w stylu: „ci młodzi myślą tylko o sobie, nie rozumieją, co to służba, co to powierzona funkcja”, „taki raptem odchodzi, bo mówi, że ta funkcja go nie rozwija”, „za naszych czasów nie było tyle nagród, rozmaitych profitów i była wymagana większa karność, a człowiek był wiele lat na funkcji”, „oni w ogóle nie są przywiązani do organizacji, jak coś im nie pasuje, to z taką łatwością odchodzą”. To tylko kilka cytatów, ale pokazują one dobrze zasadniczy problem: niezrozumienie młodego pokolenia przez część kadry naszego Związku, problem, którego źródłem jest przykładanie do młodych ludzi swojej miary. A może nie tyle swojej miary, co wyobrażeń o samym sobie sprzed lat – jacy to my byliśmy w ich wieku. Zatem byliśmy świadomi obowiązków wynikających z pełnionej funkcji, byliśmy odpowiedzialnymi harcerskimi wychowawcami, dbaliśmy o harcerstwo, do którego byliśmy bardzo mocno przywiązani i byliśmy gotowi do poświęceń, rozumieliśmy, czym jest służba, dlatego powierzonej przez Związek służby nie opuszczaliśmy samowolnie. A ci młodzi? Krótko mówiąc – oni tak nie patrzą na Związek, na pełnienie funkcji…
Ale są też instruktorzy w różnym wieku (30+, 40+ i starsi), którzy – nawet jeśli sami ulegają stereotypom pokoleniowym – stwierdzają: „cóż, to pewnie rzeczywiście inne pokolenie”, „hmm, trzeba ich zrozumieć”. Otóż to! Nie ma co na nich pomstować, nie ma co się obrażać, nie ma co porównywać ich postaw do tych z „naszych czasów”. Lepiej będzie dla naszej organizacji, gdy zrozumiemy, że są po prostu inni, że generalnie czasy są inne (starsi twierdzą, że łatwiejsze – ale czy rzeczywiście?) i swoje działania w zakresie pracy z kadrą dopasujmy do nich tak, aby ich nie tracić, aby skutecznie zachęcać do podejmowania nowych wyzwań instruktorskich, aby młodzi ludzie czuli się w naszej organizacji po prostu dobrze.
A zresztą… czy naprawdę oni są inni? Czy to takie dziwne, że chcą być w organizacji, która daje im możliwości rozwoju, która jest dla nich przyjazna? Czy tak trudno zrozumieć, że jak tego nie mają, to odchodzą i znajdują inne pola do swej aktywności – przyjazne i rozwojowe?
RAPORT „Gen Z o sobie i otaczającym ich świecie. Jakie są polskie Zetki?”:
https://www.they.pl/polskiezetki/
